autor: Łukasz Czyżewski
Nabycie samochodu osobowego w 2019 r.
Jednym z najczęściej wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej składnikiem majątku jest samochód osobowy. Z początkiem 2019 r. zmianie ulegną zasady ujmowania w kosztach wydatków związanych z nabywaniem pojazdów. W poniższym artykule analizujemy wpływ planowanych nowelizacji na sposób podatkowego rozliczenia kosztów związany z zakupem samochodu osobowego.
Zakup auta w kosztach podatkowych
Wydatki poniesione przez przedsiębiorcę na zakup samochodu osobowego nie mogą zostać w całości ujęte bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu. Samochód stanowiący własność podatnika i wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej dłużej niż rok spełnia bowiem definicję środka trwałego zawartą w art. 22a ust. 1 ustawy PIT. W przypadku natomiast środków trwałych ich wartość początkowa jest ujmowana w kosztach poprzez systematycznie dokonywane odpisy amortyzacyjne. Jak bowiem wynika z treści art. 22 ust. 8 ww. ustawy kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami ustawy.
W świetle powyższego przedsiębiorca jest zobowiązany ustalić wartość początkową środka trwałego (którą w tym przypadku będzie cena zakupu samochodu), wybrać odpowiednią metodę oraz stawkę amortyzacyjną, a także ująć samochód w ewidencji środków trwałych.
Należy jednak mieć na uwadze, że zgodnie z aktualnym stanem prawnym niektóre odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej samochodu osobowego nie mogą stanowić kosztu podatkowego w pełnej wysokości. W myśl bowiem art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość:
a)30 000 euro – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych
b)20 000 euro – w przypadku pozostałych samochodów osobowych
– przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.
W konsekwencji jeżeli wartość nabytego samochodu osobowego przekracza ww. limity to podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodu tylko tą część odpisu amortyzacyjnego, która proporcjonalnie odpowiada wartości limitu do wartości samochodu.
Projektowana zmiana limitów od 2019 r.
Zgodnie z projektem ustawy nowelizującej z 25.09.2018 r. powyższy przepis ma ulec zmianie poprzez podniesienie wskazanych limitów. Nowe brzmienie art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT wskazuje, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość:
a)225 000 zł – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych
b) 150 000 zł – w przypadku pozostałych samochodów osobowych
To w jaki sposób od 2019 r. podatnicy będą mogli rozliczać odpisy amortyzacyjne od nabytych samochodów osobowych prezentują poniższe przykłady.
Przykład 1.
Podatnik zakupił w 2019 r. samochód osobowy o wartości 100 000 zł. Miesięczny odpis amortyzacyjny od ustalonej wartości początkowej wynosi 2 500 zł. W takim przypadku podatnik może ująć w kosztach pełną wartość odpisu.
Przykład 2.
Podatnik zakupił w 2019 r. samochód osobowy o wartości 170 000 zł. Miesięczny odpis amortyzacyjny od ustalonej wartości początkowej wynosi 4 200 zł. W tej sytuacji podatnik uzna za koszt wysokość odpisu amortyzacyjnego obliczonego według proporcji:
150 000/ 170 000 x 100% = 88,24%
4200 x 88,24% = 3706,08 zł
Wydatki związane z używaniem samochodu osobowego
W świetle aktualnie obowiązujących przepisów wszelkie wydatki związane z używaniem oraz eksploatacją samochodu osobowego zakwalifikowanego jako środek trwały stanowią koszt podatkowy w pełnej wysokości. Należy bowiem zaznaczyć, że limit wydatków podlegających ujęciu w rozliczeniu podatkowym, wynikający z tzw. „kilometrówki”, dotyczy wyłącznie tych pojazdów które nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. W efekcie zakwalifikowanie nabytego samochodu jako środka trwałego pozwala na dokonywanie pełnego odliczenia wydatków ponoszonych na paliwo, naprawy, części zamienne, ubezpieczenie OC, NNW itp.
Projekt ustawy zmieniającej zakłada, że od stycznia 2019 r. przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jedynie 75% ww. wydatków. Jeżeli natomiast chciałby ująć w kosztach pełną wartość wydatków musi wykazać, że samochód jest w całości wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.
Do ustawy PIT wprowadzono bowiem nowy art. 23 ust. 1 pkt 46a, który podaje, iż nie uważa się za koszt uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego będącego składnikiem majątku firmowego, na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.
W konsekwencji firmowy samochód wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej jak i do celów firmowych daje prawo do rozliczenia jedynie 75% wydatków związanych z używaniem takiego samochodu.
Pojawia się zatem pytanie kiedy można uznać, że samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą. Odpowiedź podsuwa nowo art. 23 ust. 5f ustawy PIT, z którego wynika, że w przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.
W konsekwencji od nowego roku możliwość zaliczenia do kosztów 100% wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego będzie obejmować wyłącznie tych przedsiębiorców którzy prowadzą ewidencję przebiegu pojazdów wykorzystywaną na gruncie podatku VAT.
Przykład 3.
Podatnik jest właścicielem samochodu osobowego, który wykorzystuje do celów mieszanych. W rezultacie odlicza on jedynie 50% podatku VAT z tytułu wydatków związanych z używaniem pojazdu. Nie jest również zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy VAT. Powoduje to, że na gruncie ustawy PIT, począwszy od 2019 r., uznaje się, że samochód jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, co oznacza, że ujęciu w kosztach podatkowych podlega jedynie 75% wydatków związanych z używaniem samochodu.
Przykład 4.
Podatnik jest właścicielem samochodu osobowego, który wykorzystuje wyłącznie w zakresie prowadzenia firmy. Na gruncie podatku VAT odlicza on 100% podatku naliczonego związanego z wydatkami na korzystanie z auta. W tym celu musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy PIT. Ta okoliczność skutkuje także tym, że w zakresie podatku PIT uznaje się, iż przedsiębiorca wykorzystuje samochód wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą, co daje mu prawo do zakwalifikowania jako koszt 100% wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego.
