Używasz nieaktualnej przeglądarki. Pobierz nową w celu lepszych doświadczeń.

Split payment to sposób wykonania przelewu za pomocą podzielonej płatności. Polega to na tym, że nabywca towarów lub usług otrzymuje od dostawcy fakturę z wykazanym podatkiem VAT i opłaca tę fakturę MPP (Mechanizmem Podzielonej Płatności). Kwota netto z faktury trafia na konto główne dostawcy, natomiast kwota VAT z faktury trafia na subkonto VAT.

Po stronie dokonującego przelew metoda podzielonej płatności wygląda w następujący sposób:

Jeżeli nabywca jest podatnikiem VAT czynnym i posiada wystarczające środki na subkoncie VAT – wartość VAT z faktury zostanie przelana z subkonta VAT nabywcy, na subkonto VAT dostawcy, kwota netto zostanie przelana z konta głównego,

Jeżeli nabywca, podatnik VAT czynny nie ma wystarczających środków na subkoncie VAT lub stan wynosi zero – kwota podatku VAT z faktury zostanie przelana z konta głównego nabywcy na subkonto VAT dostawcy. Kwota netto także zostanie przelana z konta głównego nabywcy,

Jeżeli nabywca jest podatnikiem zwolnionym z VAT jego subkonto VAT zawsze będzie miało saldo zerowe. Pomimo tego taki podatnik także może wykonać przelew metodą podzielnej płatności. Wartość netto faktury oraz wartość podatku VAT zostanie przelana z konta głównego, ale wystawca faktury otrzyma już wpływ z podziałem na netto (konto główne) oraz VAT – na subkonto VAT.

Co ważne aby dokonać przelewu MPP można to zrobić tylko z konta firmowego oraz dostawca musi podać numer konta firmowego.

Przelewy MPP dotyczą tylko b2b (firma-firma) i nie dotyczą b3c (firma-osoba prywatna).

Z subkonta VAT możliwe jest dokonanie przelewu:

– zapłaty wartości VAT z faktur zakupowych

– zapłaty deklaracji VAT7/VAT7K

– zapłaty PIT, CIT

– zapłaty składek ZUS

ZMIANY OD 1 LISTOPADA 2019

Nowy załącznik nr 15 do ustawy o VAT (zawiera: wyroby stalowe, komputery, telefony, konsole do gier, aparaty fotograficzne, kamery cyfrowe, tonery, części samochodowe, odpady, usługi budowlane) https://kpir50.pl/wp-content/uploads/2019/10/załącznik-nr-15-do-ustawy-o-VAT.pdf

Likwidacja odwróconego obciążenia w obrocie krajowym u podatników VAT czynnych. U naszych Klientów dotyczy to firm z branży budowlanej. Od 1.11.2019 w przypadku świadczenia usług budowlanych na rzecz innej firmy nie stosujemy odwróconego obciążenia. Nie będzie także rozróżnienia czy jest się podwykonawcą czy nie. Każda sprzedaż usług będzie na zasadach ogólnych tj. z wykazanym podatkiem VAT na fakturze.

Każda faktura na kwotę od 15tys brutto dotycząca towarów lub usług z załącznika nr 15 dokonana przez podatnika VAT czynnego musi posiadać adnotację „METODĄ PODZIELNEJ PŁATNOŚCI”.  Za brak tej adnotacji ustala się sankcję w wysokości 30% kwoty podatku VAT z takiej faktury.

Każda faktura na kwotę mniejszą niż 15tys brutto dotycząca towarów lub usług z załącznika nr 15 nie może mieć adnotacji „metoda podzielnej płatności”.

Każdy nabywca (zarówno podatnik VAT czynny jak i podatnik zwolniony z VAT), który nabywa towary lub usługi z załącznika nr 15 powinien opłacić fakturę METODĄ PODZIELNEJ PŁATNOŚCI.  Jeżeli faktura opiewa na kwotę 15tys brutto lub większą każdy musi opłacić taką fakturę METODA PODZIELONEJ PŁATNOŚCI. Sankcje za brak zapłaty MPP to: dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% wartości VAT z faktury, brak możliwości uwzględniania w kosztach (od stycznia 2020) oraz sankcje karno-skarbowe.

Solidarna odpowiedzialność za nabycie towarów (nie dotyczy usług budowlanych) z załącznika nr 15 dotyczące transakcji do 15tys brutto. Jeżeli podatnik zakupi towar z załącznika, a sprzedawca nie zapłaci podatku VAT wynikającego z takiej transakcji – solidarnie za te zobowiązanie odpowiada nabywca (dotyczy to nabywców VAT czynnych oraz zwolnionych z VAT). Co istotne zapłata gotówką, kartą, za pośrednictwem płatności typu PayU, PayPal – nie chroni nabywcy przed sankcjami.

Reasumując. Od 1 listopada należy bardzo ostrożnie podchodzić do tematu nabywania towarów i usług z załącznika nr 15. Najczęstszym przypadkiem będzie nabywanie telefonów, komputerów i części samochodowych. Aby nie narażać się na sankcje należy kupować na fakturę z możliwością zapłaty przelewem i zapłacić to z wykorzystaniem metody podzielonej płatności. TO PROWADZI DO WNIOSKU, ŻE KAŻDY PRZEDSIĘBIORCA (VAT CZYNNY I ZWOLNIONY Z VAT) POWINIEN POSIADAĆ FIRMOWE KONTO BANKOWE I KORZYSTAĆ Z NIEGO W W/W. SYTUACJACH.

ZMIANY OD 1 STYCZNIA 2020

Od 1 września 2019r. wprowadzono wykaz określany jako „biała lista podatników VAT” zwana potocznie „białą listą”. Sankcje, o których mowa poniżej będą obowiązywać od 1 stycznia 2020r. Na liście można znaleźć m.in.: numery rachunków firmowych, czy podatnik jest VAT czynnym, od kiedy, czy został wykreślony, czy został przywrócony. Na białej liście są i będą tylko podatnicy VAT czynni oraz zwolnieni z VAT, którzy dokonali rejestracji jako podatnicy zwolnieni (to się zdarza rzadko jeżeli ktoś jest zwolniony z VAT ale np. sprzedaje lub nabywa usługi z krajów UE).

Bardzo ważne dla podatników VAT czynnych, którzy dokonują sprzedaży od 15tys brutto. W danych faktury należy umieszczać numer rachunku firmowego, który jest zgłoszony w Urzędzie Skarbowym. Nie może to być numer rachunku osobistego. Aby sprawdzić czy firmowy rachunek jest zgłoszony w US trzeba się zweryfikować na białej liście https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka/ Jeżeli nie będzie tam danych o aktualnym rachunku lub rachunkach prosimy się z nami kontaktować i dokonamy zmiany w CEIDG.

Jeżeli nabywca zweryfikuje dostawcę na białej liście i okaże się, że brak tam rachunku lub jest inny niż podany na fakturze istnieje duże ryzyko, że nie opłaci takiej faktury z uwagi na sankcje.

Jeżeli nabywca opłaci fakturę opiewającą na kwotę powyżej 15tys brutto na inny rachunek niż ten wykazany na białej liście nie może zaliczyć do kosztów uzyskania nadwyżki powyżej 15tys z danej faktury.

Nie wystąpi sankcja w postaci braku możliwości uwzględniania w kosztach jeżeli faktura zostanie opłacona na inny rachunek niż ten z białej listy, ale w ciągu 3 dni od daty przelewu poinformuje się pisemnie Urząd Skarbowy dostawcy o tym fakcie https://kpir50.pl/wp-content/uploads/2019/10/Zawiadomienie-o-płatności-na-rachunek-inny-niż-wskazany-w-wykazie-podmiotów.pdf

Druga sankcja dotyczy podatku VAT. Jeżeli nabywca opłaci fakturę o wartości powyżej 15tys brutto na inny rachunek niż wykazany na białej liście – solidarnie odpowiada za zaległości w podatku VAT dostawcy wynikającej ze źle opłaconej faktury.

Sankcja dotyczące VAT nie wystąpi jeżeli taką fakturę opłaci się metodą podzielnej płatności.

PYTANIA I ODPOWIEDZI


1. Faktura wystawiona 31.10.2019 rozumiem, że jeszcze nie split payment? Nie. Muszą być spełnione warunki: obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019r.

2. Czy to znaczy, że jeśli założyłem konto firmowe by było na białej liście to jeszcze muszę na nim założyć jakieś subkonto na vat? Nie. Każdy bank ma obowiązek utworzyć konto techniczne VAT dla każdego rachunku firmowego.

3. W jaki sposób możemy zabezpieczyć się przed tym, że sprzedawca z jakiegoś względu nie zapłaci podatku? Czy powinniśmy opłacać metodą Split payment wszystkie faktury, nawet poniżej 15 tys. brutto? Tak. Zapłata split payment każdej faktury (w tym faktury poniżej 15tys) uchroni nas z solidarnej odpowiedzialności i nie musimy wtedy sprawdzać czy dane towary lub usługi są na załączniku nr 15.

4. Czyli teraz wypadało by mieć konto firmowe w moim przypadku? Często kupuję nośniki elektroniczne  płyty, pen drive / etc., albumy fotograficzne  sprzęt fotograficzny.   W tym przypadku też muszę płacić tzw. MPP? Jeżeli to będą towary z załącznika nr 15 (np. aparaty fotograficzne są pod pozycją 66) i wartość faktury jest poniżej 15tys – można płacić bez MPP ale jest tu solidarna odpowiedzialność. Jeżeli faktura będzie wyższa – musi Pan zapłacić MPP. Dla bezpieczeństwa zalecam opłacać MPP w obu przypadkach czyli musi Pan założyć konto firmowe.

5. W przypadku gdy wystawiam rachunek na usługi graficzne / fotograficzne jak sprawa wygląda? (nie jestem płatnikiem VAT) Podatnik zwolniony z VAT wystawia fakturę/rachunek bez adnotacji MPP (brak jest wykazanego podatku VAT w fakturze) i otrzyma zapłatę tylko na konto główne.

6. W jaki sposób w systemie fakturaxl mogę dodać rachunek subkonta vat? Konta technicznego VAT nie podaje się kontrahentom na fakturze ani w żaden inny sposób. Podajemy tylko numer konta głównego. Banki automatycznie rozdzielają wpływ z podziałem na netto i VAT.

7. Czy w jakiś sposób muszę jeszcze dodać konto VAT do CEIDG, ponieważ nie znalazłem tam takiej opcji. Nie, w CEIDG dodajemy tylko firmowe konto główne.

8. Czy muszę posiadać jakieś środki na subkoncie VAT? Nie. Aby wykonać przelew MPP nie trzeba mieć środków na koncie VAT.

9. Czy opłacając fakturę muszę specjalnie zaznaczać, że przelew ma pójść jako płatność podzielona? W opcjach przelewu wybiera się przelew zwykły VAT, przelew VAT, przelew MPP. W zależności od banku różnie to określają. Na każdej stronie banku wyjaśniają jak zrobić przelew split payment.

10. Czy mam wystawiać osobny przelew na VAT? Nie. Robi się jeden przelew, który po wypełnieniu odpowiednich pozycji bank rozdziela i przelewa na właściwe konta: główne i subkonto.

11. Nie jestem vatowcem, nie wystawiam faktur powyżej 15 tys, ani nie kupuję powyżej 15 tys. czy muszę zakładać konto firmowe, czy jest taka możliwość aby zostało tak jak jest teraz (konto prywatne)? Art. 108e Ustawy o VAT: „Podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy (firmowy)”. Nie ma w tym art. mowy o 15tys. więc dotyczy każdej transakcji. Proszę także pamiętać, że jeśli Pan zakupi towary z załącznika nr 15 o wartości poniżej 15 tys zł, płacąc bez MPP ponosi Pan solidarną odpowiedzialność.

12. Czy muszę na białej liście umieszczać swoje konto? „Biała lista” to wykaz, który automatycznie zaciąga dane z baz urzędów skarbowych. Urząd skarbowy informację o firmowym rachunku bankowym pobiera z CEIDG. Aby numer firmowego konta znalazł się na białej liście należy go zgłosić poprzez CEIDG. Numer konta prywatnego nie pojawi się na „białej liście”.

13. Czy w związku z tą zmianą przepisów muszę dokonać jakiś innych czynności, aby nie otrzymać nie potrzebnie jakieś kary? Nie ma innych czynności. Jedyna ewentualna czynność to założenie konta firmowego i zgłoszenie go w CEIDG.

Od 1 maja 2019 r. obowiązują przepisy dotyczące kas fiskalnych online. Są to takie kasy rejestrujące, które przesyłają dane do centralnego systemu teleinformatycznego. Ustawodawca zdecydował się na systematyczną wymianę kas z elektronicznym i papierowym zapisem kopii na kasy online. Pierwsze grupa podatników zostanie objęta tym obowiązkiem już od 1 stycznia 2020r.

Nowelizacja ustawy VAT

Na podstawie ustawy z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach wprowadzono do ustawy VAT art. 145b. Przepis ten w ust. 1 pkt 1 wskazuje, że podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii w terminie do dnia 31 grudnia 2019 r. w zakresie:

a) świadczenia usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania, oraz w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,

b)sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych;

Co istotne art. 145b ust. 2 ustawy VAT podaje, że powyższy przepis stosuje się tylko do kas rejestrujących, przy zastosowaniu których jest prowadzona ewidencja sprzedaży w zakresie sprzedaży towarów lub świadczenia usług wymienionych w ust. 1. Oznacza to, że podatnik działający w różnych branżach nie ma obowiązku wymiany wszystkich kas na nowy typ lecz dotyczy to jedynie ww. dostawy oraz usług.

W konsekwencji począwszy od 1 stycznia 2020 r. podatnicy świadczący usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, a także podatnicy dokonujący sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych mają obowiązek ewidencjonowania obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych za pomocą kasy rejestrującej z wbudowaną funkcjonalnością, która umożliwia połączenie i przesyłanie informacji między kasą rejestrującą a równocześnie utworzonym Centralnym Repozytorium Kas.

Ulga na zakup kasy online

Wspomnijmy również o nowych zasadach stosowania ulgi na zakup kasy online. Otóż począwszy od 1 maja 2019 r. ulga przysługuje wyłącznie w zakresie zakupu kas online. Nie ma zatem możliwości skorzystania z ulgi w przypadku zakupu kas z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii.

Jak możemy przeczytać w art. 111 ust. 4 pkt 2 ustawy VAT podatnicy, u których nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w ust. 6a, oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących lub kas, o których mowa w art. 145a ust. 1, do prowadzenia ewidencji sprzedaży mają prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup każdej z kas rejestrujących, w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł, a w przypadku gdy kwota ta jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, mają prawo do zwrotu ich różnicy na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, lub do odliczenia od podatku należnego tej różnicy za następne okresy rozliczeniowe, pod warunkiem że zakup kas rejestrujących nastąpił nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji.

Ponadto zgodnie z art. 145b ust. 3 pkt 1 ustawy VAT podatnicy, o których mowa w ust. 1, mogą dokonać odliczenia lub otrzymać zwrot na zakup kas rejestrujących, przy czym za dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przyjmuje się dzień 1 stycznia 2020 r.

W kontekście powyższych regulacji  podatnicy świadczący usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, a także podatnicy dokonujący sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych mogą uzyskać zwrot wydatków na zakup kasy online w kwocie do 700 zł.

Począwszy od 1 września 2019 r. weszły w życie zmiany w zakresie czynności, których wykonywanie powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług. Warto zatem bliżej przyjrzeć się nowelizacji i zastanowić w jaki sposób wpływa na sytuację podatników.

Poszerzenie katalogu czynności wyłączających prawo do skorzystania ze zwolnienia

Omawiane zwolnienie podmiotowe zostało uregulowane w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Trzeba jednak mieć na uwadze, że zakres tego zwolnienia nie obejmuje wszystkich czynności bowiem w art. 113 ust. 13 ustawy VAT, wymieniono przypadki dostawy towarów oraz świadczeń takich usług, które wykluczają prawo do skorzystania ze zwolnienia lub też powodują utratę tego prawa.

Na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 1 września 2019 r. dodano nowy art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f) i g), gdzie wskazano, że podmiotowego zwolnienia od podatku nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw:

f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

–preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

–komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

–urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),

–maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g) hurtowych i detalicznych części do:

–pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),

–motocykli (PKWiU 45.4);

Pierwszy przypadek dotyczy dostawy określonych towarów  w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Warto zatem wyjaśnić o jakie przypadki sprzedaży tutaj chodzi. W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej możemy przeczytać, że: „ Projektowany przepis w zakresie określenia umowy wzorowany jest na określeniu umowy zawartej na odległość, zdefiniowanym w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 134, ze zm.). Mając jednak na uwadze to, że ww. definicja umowy zawartej na odległość dotyczy umów zawartych z konsumentem, odwołanie się do niej wprost w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f ustawy o podatku od towarów i usług, który dotyczy także umów z podmiotami niebędącymi konsumentami, byłoby niezasadne.”

Ustawodawca sugeruje zatem aby sięgnąć do treści ustawy o prawach konsumenta. Otóż powoływany art. 2 pkt 1 tejże ustawy wskazuje, że umowa zawarta na odległość oznacza umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Analiza powyższej definicji może zatem prowadzić do wniosku, że w nowym wyłączeniu prawa do zwolnienia chodzi wyłącznie o sprzedaż wskazanych towarów na rzecz konsumentów. Niestety takie rozumowanie nie jest prawidłowe. Zauważmy bowiem, że w treści art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f) ustawy VAT nie ma wyszczególnienia, iż chodzi wyłącznie o sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W konsekwencji utratę prawa do zwolnienia spowoduje sprzedaż w ramach umowy zawieranej na odległość zarówno dokonana na rzecz konsumenta jak również na rzecz innego przedsiębiorcy.

Dodatkowo zauważmy, że nowy przepis nie zawiera rozróżnienia na towary nowe czy używane, jak również nie określa żadnego limitu kwotowego. W rezultacie utratę zwolnienia podmiotowego może spowodować np. sprzedaż przez podatnika używanego telefonu firmowego na Allegro.

Druga kategoria sprzedaży powodująca wykluczenie zwolnienia podmiotowego obejmuje hurtową i detaliczną dostawę części do pojazdów samochodowych i motocykli. Tu również należy podkreślić, że chodzi zarówno o dostawę hurtową, jak i detaliczną. Powoduje to, że sprzedaż choćby jednego elementu mieszczącego się w podanym grupowaniu powoduje utratę zwolnienia. Również jak i poprzednio obejmuje to dostawę na rzecz innych podatników, a także na rzecz konsumentów. Dodatkowo zauważmy, że akurat w tym przypadku nie zawarto zastrzeżenia, iż chodzi o sprzedaż wyłącznie poprzez umowę zawieraną na odległość. W konsekwencji także sprzedaż stacjonarna skutkuje utratą zwolnienia.

Ciekawym przypadkiem możemy być sytuacja gdy dochodzi do dostawy części samochodowych w związku z wykonaniem usługi naprawy. W takich przypadkach należy odnieść się do koncepcji świadczeń złożonych, która zakłada, że jednego kompleksowego świadczenia nie należy w sposób sztuczny dzielić na dwie odrębne czynności. Zatem jeżeli mamy jedno świadczenia na które składa się zarówno dostawa towarów jak i świadczenie usług to na gruncie prawa podatkowego powinno ono być kwalifikowane w zależności od tego które z nich ma charakter dominujący.

Przykładowo jeżeli warsztat samochodowy świadczy usługę naprawy układu hamulcowego i w ramach tej usługi sprzedaje klientowi jedną część samochodową to należy przyjąć, że świadczeniem dominującym jest tutaj usługa, zaś dostawa tego towaru ma charakter jedynie pomocniczy, uboczny i jest niezbędna do skutecznego świadczenia usługi. W takim przypadku całość powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług (element dominujący), a więc dokonana dostawa części samochodowej w ramach całościowej usługi nie powinna powodować utraty zwolnienia.

Oczywiście powyższe rozróżnienie bardzo często będzie trudne i problematyczne. Jeżeli bowiem do warsztatu samochodowego zgłosi się klient, który będzie chciał wymienić wtryski paliwowe i zakupi je w warsztacie to czy będzie do usługa wymiany czy też dostawa z montażem? Niestety każdy przypadek będzie wymagał indywidualnej analizy pod kątem całokształtu okoliczności faktycznych.

Na zakończenie zaznaczmy również, że w katalogu czynności powodujących utratę prawa do zwolnienia znalazła się także usługa ściągania długów, w tym factoringu (art. 113 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy VAT).

Podsumowując począwszy od 1 września 2019 r. podatnicy powinni zachować szczególną czujność w zakresie handlu towarami określonymi w nowych przepisach, bowiem może się okazać, że nawet niewielka sprzedaż pojedynczego składnika firmowego, spowoduje daleko idące konsekwencje jaką jest utrata prawa do zwolnienia.

    • datę wystawienia,
    • numer kolejny,
    • imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy usług oraz ich adresy,
    • nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
    • zakres wykonanych usług,
    • cenę jednostkową usługi,
    • kwotę należności ogółem,
    • wskazanie przepisu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku

      SKŁADKI DO ZUS PRZEDSIĘBIORCY W 2019 PREZENTUJĄ SIĘ NASTĘPUJĄCO:

      TYLKO SKŁADKA ZDROWOTNA – 342,32

      ZUS PREFERENCYJNY BEZ SKŁADKI CHOROBOWEJ – 539,35

      ZUS PREFERENCYJNY ZE SKŁADKĄ CHOROBOWĄ – 555,89

      ZUS NORMALNY BEZ SKŁADKI CHOROBOWEJ – 1246,92

      ZUS NORMALNY ZE SKŁADKĄ CHOROBOWĄ – 1316,97

      „MAŁY ZUS” OD 2019 – ustalany indywidualnie

      Czy programista świadczący usługi informatyczne musi posiadać kasę fiskalną i wystawiać paragony? Kiedy taki obowiązek powstaje? Czy zawsze kasa fiskalna to konieczność? Na te oraz inne pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.

      Obowiązek posiadania kasy fiskalnej

      Ogólny obowiązek dotyczący prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej wynika z art. 111 ust. 1 ustawy VAT. Przepis ten wskazuje, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

      Już z powyższej zasady możemy wyprowadzić pierwszą regułę. Otóż obowiązek posiadania kasy fiskalnej oraz wydawania paragonów dotyczy wyłącznie świadczenia usług na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jeżeli zatem programista świadczy usługi wyłącznie dla innych przedsiębiorców obowiązek rejestrowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej nie powstanie.


      Zwolnienie podmiotowe z obowiązku posiadania kasy fiskalnej

      Należy zauważyć, że obowiązek prowadzenia kasy rejestrującej nie jest bezwzględny. W polskim porządku prawnym przewidziano bowiem możliwość zwolnienia z konieczności posiadania kasy fiskalnej. Kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

      Pierwsze zwolnienie które omówimy ma charakter podmiotowy. Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2017 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. Jeżeli wskazany limit świadczenia usług informatycznych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie zostanie przekroczony to przedsiębiorca nie musi instalować kasy fiskalnej.

      Przykład

      Programista rozpoczynający działalność gospodarczą, pierwszą usługę informatyczną wykonał na rzecz osoby prywatnej w dniu 10 września. W rezultacie limit wynosi 6191,78 zł (113 dni pozostałych do końca roku/ 365 dni x 20 000 zł). Jeżeli do końca roku programista nie przekroczy wskazanego limitu to obowiązek założenia kasy fiskalnej nie powstanie.

      W następnych latach przedsiębiorca również może korzystać ze wspomnianego zwolnienia jeżeli obrót na rzecz osób prywatnych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł.

      W sytuacji, gdy podatnicy korzystający z powyższego zwolnienia przekroczą limit, zobowiązani są do rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy po upływie 2 miesięcy następujących po miesiącu, w którym limit został przekroczony.

      Zwolnienie przedmiotowe z obowiązku posiadania kasy fiskalnej

      Kolejną kategorią zwolnienia od konieczności posiadania kasy fiskalnej jest zwolnienie o charakterze przedmiotowym. Dotyczy ono nie tyle wielkości obrotu co rodzaju czynności, które są wykonywane. Jak stanowi § 2 ust. 1 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

      W kontekście rozpatrywanego zagadnienia warto zwrócić uwagę na poz. 39 załącznika gdzie wskazano, że wolne od obowiązku rejestrowania na kasie fiskalnej są usługi świadczone na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

      W konsekwencji jeżeli programista będzie świadczył usługi informatyczne na rzecz osób prywatnych i zapłatę otrzyma w formie przelewu bankowego (lub przekazu pocztowego) oraz będzie można zidentyfikować, której konkretnie usługi zapłata dotyczy, to programista będzie mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej.

      Co ważne zwolnienie to przysługuje niezależnie od wielkości obrotu, a więc nie obowiązuje w tym przypadku limit 20 000 zł.


      Wyłączenie możliwości skorzystania ze zwolnienia

      Rozporządzenie przewiduje również katalog czynności, które obowiązkowo należy ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej. W rezultacie w stosunku do wymienionych czynności żadne z dwóch opisanych zwolnień nie przysługuje.

      W zakresie nas interesującym nie wymieniono usług informatycznych jako czynności powodujących utratę prawa do zwolnienia. Można jedynie wskazać, że zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 lit. l) rozporządzenia zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku dostawy zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych.

      Programiści w toku prowadzonej działalności gospodarczej często dokonują zakupów usług z Google czy Apple. Z tego tytułu przedsiębiorcy otrzymują zagraniczną fakturę dokumentującą nabytą usługę. W związku z tym pojawia się pytanie w jaki sposób rozliczyć taką transakcję na gruncie podatkowym.

      Zakup usług na gruncie podatku VAT

      W przypadku zakupu usług od zagranicznego dostawcy pierwszą czynnością jest ustalenie miejsca świadczenia. W tej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy VAT, który stanowi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem w opisanym przypadku miejscem opodatkowania takiej transakcji będzie Polska, zaś podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku będzie polski przedsiębiorca, który występuje jako usługobiorca.

      Powyższe powoduje, że w zakresie podatku VAT zakup usług z Google lub Apple jest kwalifikowany jako import usług. Zgodnie bowiem z treścią art. 2 pkt 9 ustawy VAT import usług występuje w przypadku świadczenia usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca.

      Dalsze rozliczenie podatku uzależnione jest od statusu podatkowego nabywcy. Jeżeli bowiem polski przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT to w składanej deklaracji VAT-7 wykazuje podatek należny od zakupionej usługi, z uwagi na fakt, iż miejscem świadczenia jest kraj siedziby usługobiorcy. Dodatkowo czynny podatnik VAT zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usługi, która jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Podatek naliczony należy wykazać w tej samej deklaracji VAT-7. Powoduje to, że podatek należny staje się jednocześnie podatkiem naliczonym o tej samej wartości.

      W sytuacji gdy polski przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia od podatku VAT rozliczenie podatku wygląda nieco inaczej. Na wstępie należy wyraźnie podkreślić, że w przypadku importu usług podatnik zwolniony z VAT również będzie zobligowany do zapłaty podatku należnego. Dzieje się tak ponieważ zwolnienie od podatku VAT dotyczy wyłącznie sprzedaży krajowej. W konsekwencji transakcje zagraniczne są rozliczane na zasadach ogólnych.

      Podatnik zwolniony z VAT z tytułu nabycia zagranicznej usługi jest zobowiązany do zapłaty podatku należnego (występuje bowiem w roli usługobiorcy). Zwolnieni z VAT nie składają miesięcznych deklaracji VAT-7, jednak w przypadku importu usług tacy przedsiębiorcy są zobowiązani do złożenia deklaracji VAT-9M. Deklaracja ta jest składana do 25 dnia miesiąca następującego po zakupie usługi. Należy jednak pamiętać, że podatnik korzystający ze zwolnienia z podatku VAT jest pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z dokonywanymi zakupami. Skutkuje to koniecznością zapłaty podatku należnego oraz brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupu usługi z Google czy Apple. Odzwierciedla to również deklaracja VAT-9M, gdzie podatnik może wpisać jedynie kwotę podatku należnego do zapłaty.

      Na marginesie warto dodać, że w momencie importu usług polski usługobiorca zobowiązany jest to rejestracji dla celów VAT UE. Obowiązek ten dotyczy zarówno podatników czynnych jak i zwolnionych z VAT. W świetle art. 97 ust. 3 ustawy VAT podatnicy nabywają usługi, do których stosuje się art. 28b, mają obowiązek przed dokonaniem pierwszego importu usług do rejestracji jako podatnik unijny. Dokonuje się tego poprzez formularz VAT-R, gdzie w części C.3. należy zaznaczyć po. 58 lub poz. 60.

      Ważny jest również fakt, iż importu usług nie wykazuje się w informacji podsumowującej ponieważ w tej dokumentacji podatnicy ujmują wyłącznie usługi, które wyświadczyli, a nie te które nabyli. W rezultacie podatnicy mają obowiązek wykazywania usług nabytych od zagranicznych kontrahentów wyłącznie w składanych deklaracjach podatkowych (VAT-7 lub VAT-9M).

      Na zakończenie pozostaje jeszcze do wyjaśnienia kwestia przeliczenia wartości usługi na złotówki. Zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy VAT kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (czyli dzień poprzedzający wykonanie usługi). Natomiast art. 31a ust. 2 ustawy VAT stanowi, ze w sytuacji wystawienia faktury przed wykonaniem usługi należy zastosować kurs z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

      Uwaga!

      Zgodnie z interpretacjami organów podatkowych art. 31 ust. 2 ustawy VAT nie ma zastosowania do faktur wystawianych przez zagranicznych usługodawców. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 19.05.2015 r., nr IPPP3/4512-230/15-2/MC stwierdził:

      „ W tym miejscu należy zaznaczyć, że przepis art. 31a ust. 2 ustawy nie dotyczy faktur wystawianych przez kontrahentów zagranicznych, ani faktur wewnętrznych wystawianych przez nabywców usługi. To z kolei oznacza, że kurs, jaki należy zastosować do przeliczania importu usług, nie jest uzależniony od daty wystawienia ww. faktur. Istotny jest tylko termin powstania obowiązku podatkowego.

      Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności dokonuje nabycia usług od zagranicznych firm (mających siedzibę poza RP i nieprowadzących działalności gospodarczej na terytorium RP). W takiej sytuacji Usługodawca Zagraniczny wystawia na rzecz Wnioskodawcy dokument sprzedaży (np. „invoice”) przed powstaniem obowiązku podatkowego, z kwotą określoną w walucie obcej.

      Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie dla ustalenia podstawy opodatkowania należy przyjąć kursy waluty obowiązujące w dniu poprzedzającym powstanie obowiązku podatkowego. Jak wskazano powyżej regulacje zawarte w art. 31a ust. 2 ustawy nie znajdują zastosowania w przypadku faktur wystawianych przez kontrahentów zagranicznych. W analizowanej sprawie w związku z importem usług Wnioskodawca otrzymuje dokumenty sprzedaży od zagranicznych firm. Zatem przeliczenia kwot wykazanych na tych dokumentach należy dokonać stosownie do zasad określonych w art. 31a ust. 1 ustawy.”

      Zakup usług na gruncie podatku PIT

      W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych usługa zakupiona od Google/Apple, która pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, spełnia ogólną definicję kosztów zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy PIT. Oznacza to, że wartość nabytej usługi stanowi koszt uzyskania przychodu, który księguje się w kolumnie 13 KPiR „Pozostałe wydatki”.

      Zakup usług z Google czy też Apple należy ująć w KPiR pod datą wystawienia faktury. Ponadto na podstawie art. 11a ust. 2Ustawy PIT koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Owym dniem poniesienia kosztu, w zakresie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jest dzień wystawienia faktury(rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. W konsekwencji do ustalenia wartości kosztu w złotówkach przedsiębiorca powinien zastosować kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury (czyli odrębnie niż na gruncie podatku VAT).

      Czynności sprawdzające urzędu skarbowego w momencie zakładania firmy

      Kilka dni po zarejestrowaniu działalności gospodarczej do naszej siedziby zawitają pracownicy urzędu skarbowego. Podatnicy zastanawiają się jaki jest cel wizyty skarbówki i czy może się ona wiązać z konsekwencjami podatkowymi. W poniższym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości.

      Czym są czynności sprawdzające?

      Na wstępie należy wyjaśnić ważną kwestię. Nie każde działania urzędu skarbowego przybierają postać kontroli podatkowej. Ta bowiem jest bardzo sformalizowana i może zostać wszczęta jedynie w przypadku stwierdzenia poważnych naruszeń przepisów podatkowych. W przypadku natomiast zwykłej weryfikacji podstawowych obowiązków podatników urząd skarbowy korzysta z czynności sprawdzających.

      Zgodnie z treścią art. 272 pkt 5 Ordynacji podatkowej organy podatkowe pierwszej instancji dokonują czynności sprawdzających, mających na celu weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej. Jak zatem widać urzędnicy odwiedzający nowych przedsiębiorców w ich siedzibie (lub mieszkaniu jeżeli firmę zarejestrowano w miejscu zamieszkania) weryfikują w ramach czynności sprawdzających czy pod adresem podanym w dokumentach rejestracyjnych faktycznie znajduje się siedziba podatnika. Innymi słowy czy nie doszło do rejestracji fikcyjnego podmiotu.

      Warto również zaznaczyć, że w przeciwieństwie do kontroli podatkowej, tryb przeprowadzenia czynności sprawdzających nie został uregulowany w ustawie. W rezultacie podatnik, w związku z przeprowadzanymi wobec niego czynnościami sprawdzającymi, nie otrzyma żadnego postanowienia o wszczęciu czy też decyzji kończącej sprawę. Przyjęło się jednak, że czynności sprawdzające kończą się protokołem, który podpisuje urzędnik oraz podatnik.

      Co istotne przedsiębiorca nie otrzyma kopii takiego protokołu, głównie z uwagi na fakt, iż ma charakter informacyjny. Protokół stwierdza jedynie dokonanie pewnych czynności technicznych, jak właśnie wizyta w siedzibie przedsiębiorcy w celu weryfikacji prawdziwości danych złożonych przy rejestracji firmy. Od czynności sprawdzających nie ma również możliwości odwołania się do wyższej instancji.

      Konsekwencje zarejestrowania fikcyjnego przedsiębiorstwa

      Analizując jakie konsekwencje mogą spotkać podatnika który rejestruje fikcyjną firmę w pierwszej kolejności odnieść się należy do przepisów mówiących o nadaniu NIP. Jak stanowi art. 8a ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

      Przydzielenie podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej NIP następuje po dokonaniu zgłoszenia identyfikacyjnego w postaci złożonego wniosku w sprawie zarejestrowania działalności gospodarczej CEIDG-1. Następnie naczelnik urzędu skarbowego wydaje potwierdzenie nadania NIP. W przypadku osób fizycznych objętych rejestrem PESEL potwierdzenie nadania NIP zawiera również numer PESEL. Potwierdzenie nadania NIP jest wydawane niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Potwierdzeniem nadania NIP jest ujawnienie tego numeru w CEIDG.

      Jednakże w pewnych sytuacjach naczelnik urzędu skarbowego ma prawo odmówić nadania NIP. W świetle bowiem art. 8c ust. 1 pkt 1 ustawy naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję o odmowie nadania NIP w przypadku braku możliwości potwierdzenia tożsamości lub istnienia podmiotu. Dodatkowo na mocy art. 8c ust. 2 pkt 2 ww. ustawy naczelnik unieważnia z urzędu, w drodze decyzji, NIP nadany podmiotowi na podstawie fałszywych lub fikcyjnych danych.

      Ponadto zgodnie z art. 8c ust. 4 ustawy naczelnik urzędu skarbowego uchyla z urzędu, w drodze decyzji NIP, jeżeli podatnik posługuje się fałszywymi lub fikcyjnymi danymi adresowymi swojej siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Z chwilą ustania przesłanek uzasadniających uchylenie NIP na skutek zmiany danych adresowych w odpowiednim rejestrze lub ewidencji następuje przywrócenie NIP. W rezultacie jeżeli pracownicy urzędu skarbowego, w ramach przeprowadzonych czynności sprawdzających, stwierdzą, że przedsiębiorca w chwili rejestracji działalności posłużył się fałszywym adresem, to na tej podstawie naczelnik US ma prawo do odmowy nadania, unieważnienia lub uchylenia podatnikowi z urzędu NIP.

      Określone skutki mogą również powstać w stosunku do przedsiębiorcy, który postanowił zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Jak powszechnie wiadomo naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R rejestruje przedsiębiorcę jako podatnika VAT czynnego. Trzeba mieć jednak na uwadze teść art. 96 ust. 4a ustawy VAT, który podaje, że naczelnik nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT, bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli:

      1)dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub
      2)podmiot ten nie istnieje, lub
      3)mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem.

      W konsekwencji w wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających, gdy zostanie ustalone, że przedsiębiorca podał w zgłoszeniu VAT-R fikcyjne dane siedziby lub też pomimo licznych prób brak jest kontaktu z nowo zarejestrowanym przedsiębiorcą kontaktu, to naczelnik urzędu skarbowego nie dokona rejestracji takiego podatnika. Oznacza to, że taki podatnik nie uzyskuje statusu czynnego podatnika VAT, co przekłada się na brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z dokonanymi wydatkami.

      Programista prowadzący własną działalność gospodarczą może zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Powoduje to określone konsekwencje zarówno w przypadku świadczenia usług na terytorium kraju, jak i usług zagranicznych. W poniższym artykule rozważymy przypadek sprzedaż usług do UE oraz do krajów trzecich.

      Miejsce świadczenia

      W zakresie odpłatnych usług dla kontrahentów zagranicznych bardzo ważne jest ustalenie miejsca świadczenia. W tym zakresie sięgnąć należy do treści art. 28b ust. 1 ustawy VAT. Regulacja ta wskazuje, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Reguła ta obowiązuje zarówno w przypadku świadczenia usługi dla kontrahenta z UE, jak i z kraju trzeciego. W rezultacie przy świadczeniu usług na rzecz zagranicznego przedsiębiorcy czynność ta będzie opodatkowana podatkiem w kraju siedziby usługobiorcy. Oznacza to, że czynność ta nie jest opodatkowana podatkiem VAT w Polsce. Do rozliczenia podatku należnego z tytułu świadczenia takiej usługi zobowiązany będzie jej nabywca zgodnie z przepisami kraju w którym ma siedzibę.


      Sprzedaż usług do UE

      Wykonywanie usług dla kontrahenta z UE przez czynnego podatnika VAT wiąże się z określonymi obowiązkami podatkowymi. Po pierwsze czynny podatnik VAT musi przed wykonaniem takiej usługi zarejestrować się dla celów transakcji unijnych. Zgodnie bowiem z art. 97 ust. 3 ustawy VAT czynny podatnik VAT świadczący usługi na rzecz innego podatnika, z jednego z krajów Unii Europejskiej, jest zobowiązany do zarejestrowania się w ramach VAT-UE. Rejestracji należy dokonać przed wykonaniem pierwszej czynności. Aby uzyskać numer VAT-UE na formularzu VAT-R w części C.3 podatnik powinien zaznaczyć poz. 58. Jak wynika z treści art. 97 ust. 10 ww. ustawy podatnik świadczący usługi do których stosuje się regułę z art. 28b ustawy są obowiązani posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem PL.

      Kolejnym obowiązkiem czynnego podatnika VAT jest składanie informacji podsumowujących w związku ze świadczeniem usług na terytorium UE dla których podatnikiem jest usługobiorca. Jak bowiem stanowi art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych usługach świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (tzw. informacje podsumowujące). Informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji. Ponadto jak powszechnie wiadomo czynni podatnicy VAT składają deklaracje podatkowe (VAT-7/VAT-7K). W deklaracji tej należy również wykazywać świadczenie usług dla innych podatników z UE. Wartość netto usługi należy wpisać w poz. 12 „Świadczenie usług o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.”


      Sprzedaż usług do krajów trzecich

      Nieco inaczej przedstawia się sprawa gdy sprzedaż usług następuje do krajów z poza UE. W tym bowiem przypadku czynny podatnik VAT nie ma obowiązku rejestrowania się dla celów VAT-UE oraz nie musi składać informacji podsumowującej. Jak bowiem wynika bezpośrednio z treści przepisów powyższe obowiązki powstają jedynie w przypadku transakcji unijnych.
      Świadczenie usług dla kontrahentów z krajów trzecich należy jednakże wykazać w składanej deklaracji podatkowej. Wartość netto takiej usługi podatnik powinien ująć w poz. 11 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju.”

      Faktura dokumentująca usługę

      W obu analizowanych przypadkach, przepisy ustawy VAT, obligują podatnika do wystawienia faktury. Obowiązek ten powstaje nawet pomimo faktu, że usługa taka nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Jak bowiem wynika z treści art. 106a pkt 2 lit. a) i b) ustawy VAT przepisy dotyczące faktur stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium innego państwa członkowskiego UE oraz państwa trzeciego.
      Obowiązkowe elementy faktury określone zostały w art. 106e ust. 1 ustawy VAT. W art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – na fakturze powinny znaleźć się wyrazy „odwrotne obciążenie”.

      Zgodnie z art. 106e ust 5 ustawy faktura może nie zawierać danych określonych w ust. 1 pkt 12-14. Oznacza to, że jeżeli miejscem świadczenia usług jest terytorium państwa trzeciego, faktura może nie zawierać:
      * stawki podatku;
      * kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

      Mając powyższe na uwadze faktura dokumentująca świadczenie usługi na rzecz zagranicznego przedsiębiorcy (z UE oraz z kraju trzeciego) nie zawiera ani stawki ani też kwoty podatku. W miejsce stawki podatku należy umieścić skrót „NP”. Faktura taka musi natomiast posiadać wyrazy „odwrotne obciążenie”.

      Część programistów w zakresie swojej działalności wybiera zwolnienie od podatku VAT. Naturalnie skorzystanie z takiego zwolnienia nie pozbawia podatnika prawa do świadczenia usług informatycznych poza granicę kraju. W poniższym artykule rozważymy jakie konsekwencje może wywoływać wykonanie takiej usług.

      Ustalenie miejsca świadczenia

      Co do zasady usługa opodatkowana jest tam gdzie znajduje się jej miejsce świadczenia. W rezultacie pierwszą rzeczą którą należy wykonać jest ustalenie miejsca świadczenia. W przedstawionym przypadku trzeba odnieść się do treści art. 28b ust. 1 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

      W konsekwencji w przypadku świadczenia usług na rzecz zagranicznego przedsiębiorcy czynność ta będzie opodatkowana podatkiem w kraju siedziby usługobiorcy. Oznacza to, że czynność ta nie jest opodatkowana podatkiem VAT w Polsce. Do rozliczenia podatku należnego z tytułu świadczenia takiej usługi zobowiązany będzie jej nabywca zgodnie z przepisami kraju w którym ma siedzibę.

      Obowiązki podatnika zwolnionego z VAT

      Fakt, iż świadczenie usług dla zagranicznego kontrahenta nie podlega opodatkowaniu w Polsce nie oznacza, że polski przedsiębiorca nie ma żadnych obowiązków wobec urzędu skarbowego.

      Po pierwsze podatnik zwolniony z VAT świadczący usługi na rzecz kontrahenta z Unii Europejskiej musi zarejestrować się dla celów VAT-UE. Zaznaczamy, że chodzi w tym przypadku wyłącznie o rejestrację w zakresie świadczenia usługi dla kontrahenta z UE. Podkreślamy, że wykonanie takiej czynności nie powoduje utraty prawa do zwolnienia od podatku. Niemniej jednak zgodnie z art. 97 ust. 3 ustawy VAT podatnik zwolniony z VAT świadczący usługi na rzecz innego firmy z jednego z krajów Unii Europejskiej jest zobowiązany do zarejestrowania się w ramach VAT-UE. Rejestracji dokonuje się na formularzu VAT-R w części C.3 poprzez zaznaczenia poz. 60.

      Kolejnym obowiązkiem podatnika zwolnionego z VAT jest składanie informacji podsumowujących w związku ze świadczeniem usług na terytorium UE dla których podatnikiem jest usługobiorca. Jak bowiem stanowi art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych  usługach świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (tzw. informacje podsumowujące). Informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji

      Warto również mieć na względzie, że informacje podsumowujące podatnik zwolniony z VAT składa wyłącznie gdy w danym miesiącu miało miejsce świadczenie usługi do której stosuje się art. 28b ustawy VAT. W rezultacie nie ma potrzeby składania zerowych informacji podsumowujących.

      Dodatkowo wskazać należy, że powyższe obowiązki wystąpią wyłącznie w sytuacji gdy świadczenie usług nastąpi dla podatnika z Unii Europejskiej. W przypadku gdy usługobiorcą będzie podatnik z kraju trzeciego, polski przedsiębiorca zwolniony z VAT nie musi rejestrować się dla celów podatku VAT-UE oraz nie ma obowiązku składania informacji podsumowującej.

      Wystawienie faktury dokumentującej wykonanie usługi

      Podatnik zwolniony z VAT jest również zobligowany do udokumentowania świadczenia usługi poza granice kraju za pomocą faktury VAT.  Zgodnie z treścią art. 106a pkt 2 lit. a) ustawy VAT przepisy dotyczące faktur stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca.

      Elementy obowiązkowe faktury określone zostały w art. 106e ust. 1 ustawy VAT. W art. 106e ust. 1 pkt 12, 13, 14 oraz 18 ustawy wskazano, że faktura powinna zawierać:

      12)stawkę podatku;

      13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

      14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

      18) w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy „odwrotne obciążenie”.

      Zgodnie z art. 106e ust 5 pkt 1 ustawy w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a) faktura może nie zawierać danych określonych w ust. 1 pkt 12-14.

      W rezultacie w przypadku gdy podatnik zwolniony z VAT świadczy usługę na rzecz zagranicznego kontrahenta (zarówno z kraju UE jak i z kraju trzeciego) zobowiązany jest w takim przypadku do wystawienia faktury, która jednak nie będzie zawierać ani stawki ani kwoty podatku. Faktura taka musi jednak być opatrzona wyrazami „odwrotne obciążenie” (ang. reverse charge).