Programiści w toku prowadzonej działalności gospodarczej często dokonują zakupów usług z Google czy Apple. Z tego tytułu przedsiębiorcy otrzymują zagraniczną fakturę dokumentującą nabytą usługę. W związku z tym pojawia się pytanie w jaki sposób rozliczyć taką transakcję na gruncie podatkowym.
Zakup usług na gruncie podatku VAT
W przypadku zakupu usług od zagranicznego dostawcy pierwszą czynnością jest ustalenie miejsca świadczenia. W tej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy VAT, który stanowi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem w opisanym przypadku miejscem opodatkowania takiej transakcji będzie Polska, zaś podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku będzie polski przedsiębiorca, który występuje jako usługobiorca.
Powyższe powoduje, że w zakresie podatku VAT zakup usług z Google lub Apple jest kwalifikowany jako import usług. Zgodnie bowiem z treścią art. 2 pkt 9 ustawy VAT import usług występuje w przypadku świadczenia usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca.
Dalsze rozliczenie podatku uzależnione jest od statusu podatkowego nabywcy. Jeżeli bowiem polski przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT to w składanej deklaracji VAT-7 wykazuje podatek należny od zakupionej usługi, z uwagi na fakt, iż miejscem świadczenia jest kraj siedziby usługobiorcy. Dodatkowo czynny podatnik VAT zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usługi, która jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Podatek naliczony należy wykazać w tej samej deklaracji VAT-7. Powoduje to, że podatek należny staje się jednocześnie podatkiem naliczonym o tej samej wartości.
W sytuacji gdy polski przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia od podatku VAT rozliczenie podatku wygląda nieco inaczej. Na wstępie należy wyraźnie podkreślić, że w przypadku importu usług podatnik zwolniony z VAT również będzie zobligowany do zapłaty podatku należnego. Dzieje się tak ponieważ zwolnienie od podatku VAT dotyczy wyłącznie sprzedaży krajowej. W konsekwencji transakcje zagraniczne są rozliczane na zasadach ogólnych.
Podatnik zwolniony z VAT z tytułu nabycia zagranicznej usługi jest zobowiązany do zapłaty podatku należnego (występuje bowiem w roli usługobiorcy). Zwolnieni z VAT nie składają miesięcznych deklaracji VAT-7, jednak w przypadku importu usług tacy przedsiębiorcy są zobowiązani do złożenia deklaracji VAT-9M. Deklaracja ta jest składana do 25 dnia miesiąca następującego po zakupie usługi. Należy jednak pamiętać, że podatnik korzystający ze zwolnienia z podatku VAT jest pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z dokonywanymi zakupami. Skutkuje to koniecznością zapłaty podatku należnego oraz brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupu usługi z Google czy Apple. Odzwierciedla to również deklaracja VAT-9M, gdzie podatnik może wpisać jedynie kwotę podatku należnego do zapłaty.
Na marginesie warto dodać, że w momencie importu usług polski usługobiorca zobowiązany jest to rejestracji dla celów VAT UE. Obowiązek ten dotyczy zarówno podatników czynnych jak i zwolnionych z VAT. W świetle art. 97 ust. 3 ustawy VAT podatnicy nabywają usługi, do których stosuje się art. 28b, mają obowiązek przed dokonaniem pierwszego importu usług do rejestracji jako podatnik unijny. Dokonuje się tego poprzez formularz VAT-R, gdzie w części C.3. należy zaznaczyć po. 58 lub poz. 60.
Ważny jest również fakt, iż importu usług nie wykazuje się w informacji podsumowującej ponieważ w tej dokumentacji podatnicy ujmują wyłącznie usługi, które wyświadczyli, a nie te które nabyli. W rezultacie podatnicy mają obowiązek wykazywania usług nabytych od zagranicznych kontrahentów wyłącznie w składanych deklaracjach podatkowych (VAT-7 lub VAT-9M).
Na zakończenie pozostaje jeszcze do wyjaśnienia kwestia przeliczenia wartości usługi na złotówki. Zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy VAT kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (czyli dzień poprzedzający wykonanie usługi). Natomiast art. 31a ust. 2 ustawy VAT stanowi, ze w sytuacji wystawienia faktury przed wykonaniem usługi należy zastosować kurs z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury.
Uwaga!
Zgodnie z interpretacjami organów podatkowych art. 31 ust. 2 ustawy VAT nie ma zastosowania do faktur wystawianych przez zagranicznych usługodawców. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 19.05.2015 r., nr IPPP3/4512-230/15-2/MC stwierdził:
„ W tym miejscu należy zaznaczyć, że przepis art. 31a ust. 2 ustawy nie dotyczy faktur wystawianych przez kontrahentów zagranicznych, ani faktur wewnętrznych wystawianych przez nabywców usługi. To z kolei oznacza, że kurs, jaki należy zastosować do przeliczania importu usług, nie jest uzależniony od daty wystawienia ww. faktur. Istotny jest tylko termin powstania obowiązku podatkowego.
Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności dokonuje nabycia usług od zagranicznych firm (mających siedzibę poza RP i nieprowadzących działalności gospodarczej na terytorium RP). W takiej sytuacji Usługodawca Zagraniczny wystawia na rzecz Wnioskodawcy dokument sprzedaży (np. „invoice”) przed powstaniem obowiązku podatkowego, z kwotą określoną w walucie obcej.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie dla ustalenia podstawy opodatkowania należy przyjąć kursy waluty obowiązujące w dniu poprzedzającym powstanie obowiązku podatkowego. Jak wskazano powyżej regulacje zawarte w art. 31a ust. 2 ustawy nie znajdują zastosowania w przypadku faktur wystawianych przez kontrahentów zagranicznych. W analizowanej sprawie w związku z importem usług Wnioskodawca otrzymuje dokumenty sprzedaży od zagranicznych firm. Zatem przeliczenia kwot wykazanych na tych dokumentach należy dokonać stosownie do zasad określonych w art. 31a ust. 1 ustawy.”
Zakup usług na gruncie podatku PIT
W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych usługa zakupiona od Google/Apple, która pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, spełnia ogólną definicję kosztów zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy PIT. Oznacza to, że wartość nabytej usługi stanowi koszt uzyskania przychodu, który księguje się w kolumnie 13 KPiR „Pozostałe wydatki”.
Zakup usług z Google czy też Apple należy ująć w KPiR pod datą wystawienia faktury. Ponadto na podstawie art. 11a ust. 2Ustawy PIT koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Owym dniem poniesienia kosztu, w zakresie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jest dzień wystawienia faktury(rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. W konsekwencji do ustalenia wartości kosztu w złotówkach przedsiębiorca powinien zastosować kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury (czyli odrębnie niż na gruncie podatku VAT).