autor: Łukasz Czyżewski
Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ponosi wiele bieżących wydatków dnia codziennego. W związku z tym pojawia się pytanie czy część tych opłat można uznać za koszty uzyskania przychodu w ramach działalności gospodarczej oraz jakie przyjąć kryterium wyróżnienia. W poniższym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości.
Podstawowe kryterium uznania za koszt
Przedsiębiorca, który zastanawia się czy dany wydatek może ująć w rozliczeniu podatkowym w pierwszej kolejności powinien odnieść się do definicji kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W rezultacie aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:
* wydatek został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika;
* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona;
* został właściwie udokumentowany;
* wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ustawy.
W kontekście przedstawionych kryterium to po stronie podatnika leży obowiązek prawidłowego przyporządkowania danego wydatku oraz ewentualne uzasadnienie, że został on poniesiony w celach firmowych, a nie na zaspokojenie osobistych potrzeb. Trzeba jednak podkreślić, że organy podatkowe stoją na stanowisku, ze wydatki na spełnienie zwykłych, normalnych potrzeb danej osoby fizycznej nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu.
Karnety sportowe
W pierwszej kolejności zajmijmy się dość powszechnym wydatkiem jakim jest zakup karnetów sportowych. W tym zakresie organy podatkowe sukcesywnie odmawiają podatnikom prawa do ujęcie ich w kosztach podatkowych. Przykładowo Dyrektor IS w Katowicach w interpretacji z 4.07.2014r., nr IBPBI/1/415-467/14/ŚS stwierdził:
„ Wydatki na zakup karnetów na basen i siłownię oraz suplementów diety mają na celu zachowanie (poprawienie) kondycji fizycznej Wnioskodawcy. Wydatki te nie mogą stanowić kosztów podatkowych prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, bowiem mają one stricte osobisty charakter – związane są z utrzymaniem kondycji fizycznej osoby fizycznej. Stanowią spełnienie zwykłych, normalnych potrzeb danej osoby. Wydatki na utrzymanie kondycji fizycznej są powszechnie ponoszone przez obywateli (prowadzących i nie działalność gospodarczą). Mają one na celu poprawę jakości życia, samopoczucia i zachowanie zdrowia. Tym samym nie mogą być uznane za koszty podatkowe tej działalności.”
Okulary korekcyjne
Kolejnym wydatkiem, który często jest ponoszony przez programistów jest koszt zakupu okularów lub soczewek korekcyjnych. Niestety również w tym przypadku fiskus bezwzględnie odmawia prawa do kwalifikacji takiego wydatku jako związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dyrektor IS w Bydgoszczy w interpretacji z 21.08.2014r., nr ITPB1/415-599/14/AK:
„ Wydatek na zakup szkieł korekcyjnych ma na celu ochronę Jego zdrowia. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu szkieł korekcyjnych niezależnie od tego czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Pomimo wskazania, iż Wnioskodawca będzie używał szkieł korekcyjnych w pracy, powyższy zakup jest uwarunkowany stanem zdrowia Wnioskodawcy, tzn. wadą wzroku, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.”
Opieka medyczna
Nierzadkie są również przypadki gdy przedsiębiorca opłaca dostęp do dodatkowej opieki medycznej. Choć działanie to ma na celu zapewnienie dobrego stanu zdrowia to jednak w opinii organów podatkowych nie przekłada się to na związek z działalnością gospodarcza. Jak bowiem możemy przeczytać w interpretacji Dyrektora KIS z 2.06.2017r., nr 0113-KDIPT2.4011.57.2017.1.MM:
„ Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi informatyczne na rzecz przedsiębiorców w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. W ocenie tutejszego Organu wskazanego wydatku nie można uznać za koszt prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż jest to wydatek o charakterze osobistym, którego poniesienie ma na celu ochronę zdrowia Wnioskodawcy. Zatem wydatek, jaki Wnioskodawca poniósł na opiekę medyczną, nie ma bezpośredniego związku z prowadzoną przez Niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, gdyż celem poniesienia ww. wydatku jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania Jego organizmu. Aby zachować odpowiedni stan zdrowia, osoba fizyczna zmuszona jest do korzystania z usług medycznych i to niezależnie, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności nie prowadzi.”
Polisa na życie
Ostatni wydatek o charakterze osobistym, któremu warto się przyjrzeć, to polisa na życie. Zgodnie z prezentowanym przez organy podatkowe stanowiskiem tutaj także brak jest podstaw do uznania, że wydatek ten jest ponoszony w celach firmowych. W interpretacji Dyrektora IS w Poznaniu z 10.09.2010r., nr ILPB1/415-699/10-5/KŁ czytamy:
„Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawione we wniosku informacje stwierdzić należy, iż wydatki związane z opłaceniem składek na ubezpieczenie na życie osoby prowadzącej działalność gospodarczą mają charakter wydatków osobistych. Zatem ww. wydatki nie mają bezpośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie są wydatkami ponoszonymi w celu powstania lub zwiększenia przychodu oraz zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu. Brak ww. związku przyczynowo-skutkowego wyklucza możliwość zaliczenia ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.”
